MAKKUM – Dolen door de Makkumer stegen is de titel van het boek van Tjerkwerder Gerben D. Wijnja over een zwerftocht door het labyrint van straatjes en steegjes van de ‘vlecke aan de see’.
Gelegen aan de zee, gezegend met invloedrijke families als de Kingma’s en de Tichelaars, was Makkum in de negentiende eeuw een welvarende havenplaats. Afgezien van de visserij was er veel industrie.
Zo telde het dorp op een gegeven moment alleen al zes molens waar cement, papier, olie, hout en rogge werd verwerkt. Dankzij de visserij was er drukte rondom de visverwerking en was er volop werk op de scheepswerven.
Voor al die bedrijvigheid waren er veel arbeiders nodig die ook ergens moesten wonen, het liefst goedkoop en zo dicht mogelijk bij het werk. In het dorp werd daarom elke vrije vierkante meter benut voor eenvoudige eenkamer-woninkjes. De kleine, dicht tegen elkaar aan gebouwde huizen waren bereikbaar via smalle doorgangen, de steegjes. Smalle doorgangen die uitkwamen op de hoofdstraten met de grote woningen van de welgestelde families. Een zelfde proces voltrok zich ook in plaatsen als Woudsend, Sneek Joure en bijvoorbeeld ook Amsterdam.
Gerben D. Wijnja, geboren in een steeg in Joure en groot molenliefhebber, had Makkum vanwege die molens al lang op de korrel. Pas toen hij in contact kwam met Durkje Hoeksema, kapster in Makkum, ontstond het idee voor een boek. ,,Har heit, skearbaas Jentje Hoeksema, gyng geregeldwei mei minsken troch de stegen. By in skearbaas yn ‘e saak wurde alle roddels en moaie ferhalen ferteld, dêrom wit in skearbaas altyd in soad. Har heit wie al de tredde generaasje skearbazen yn Makkum, dus hy koe ek noch in soad smoute ferhalen fan froeger. En it moaie is dat hy in soad fan dy ferhalen opskreaun hat. Yn 2011 hat Durkje sels sa’n rûnlieding fersoarge dêr’t ik by wie en is it idee ûntstûn. Sa bliuwe dy ferhalen teminsten bewarre.’’
Dolen door Makkumer stegen wordt uitgegeven en verkocht door Masije, Wonen & Lifestyle. Het boek is kleurrijk geïllustreerd en bevat ook een plattegrond van de oude kern van het dorp. ,,Minsken dy’t dat wolle kinne sa sels troch de Makkumer steegjes dole en dwale. En wier, dat is prachtich.’’
Uultsje Talsma
Meer hierover in het BN van 11 september
#bolswardsnieuwsblad #Friesland